وکالت دادن به این معناست که ما شخصی را به عنوان نماینده خود انتخاب کنیم تا یک سری کارهای ما را انجام دهد و اختیاراتی را به او می دهیم . باید بدانید که وکالت بلاعزل به دو صورت وجود دارد .یکی به این صورت است که بخشی از کار خود را به عهده وکیل انتخابی خود قرار دهیم و دومی به این صورت است که اختیار تمام کارهایمان را به او بسپاریم . با پرشین وی همراه باشید تا با انواع وکالت بلاعزل آشنا شوید.
آشنایی با انواع وکالت بلاعزل
وکالت بلاعزل مسئله ای است که بیشتر دادگاه ها با این موضوع سرو کار دارند. ابتدا کلیاتی را مطرح می کنیم : وکالت به مفهوم دادن نمایندگی است ، چیزی که در قانون مدنی از آن به نیابت یاد شده است نمایندگی بر پایه اعتماد داده می شود .
وکالت عقدی است که شخصیت وکیل، علت عمده عقد است خواه وکالت در قرار دادها یا وکالت در دعاوی.
وکالت بلاعزل سندی است محضری و رسمی که از طریق دفترخانه اسناد رسمی توسط موکل به وکیل داده میشود , که در کار مشخصه ای که خلاف مفهوم ماده ۱۰ قانون مدنی نباشد اختیارات واسعه و تمام و کمال را تا اجرای, موضوعیت وکالت انجام دهد و عزل آن توسط موکل جایز نبوده لکن قانونگذار میگوید,
اگر فرضاً دلائل و مدارک و شواهدی کامل دلالت بر عدول از وکالتنامه وجود داشته باشد, باید به دادگاه مراجعه و پس از اثبات حق رأی به ابطال وکالتنامه داده شود.
وکالت بلاعزل پس از فوت
انواع وکالت بلاعزل
دو نوع وکالت وجود دارد یکی وکالت در امور خاص و تعیین شده و دیگری وکالت جامع . در وکالت اولیه یعنی انجام کار یا امری خاص دقیقاً حدود و ثغور اختیارات تعیین شده است.
لکن در وکالت جامع از نوع بلاعزل وکیل میتواند در کلیه امور زندگی موکل خود وارد عمل و استیفای حق و پیگیری نماید, و در این نوع وکالتنامه ها تا مادام که موکل زنده است.
وکالت بقوت خود باقی است و در صورت فوت وکالتنامه اعتباری نخواهد داشت.
وکالت بلاعزل دادن در طلاق
وکالت بلاعزل در طلاق
وکالت بلاعزل در طلاق معمولاً توسط یکی از زوجین به دیگری از طریق دفاتر اسناد رسمی داده میشود , که راجع به طلاق خلعی ، رجعی، بائن، مبالات، حق حضانت اطفال، راجع به مهریه، نفقه، اجرت المثل و هر نوع مورد دیگری دارند یکی از طرفین بدون نیاز به حضور دیگری مبادرت به طلاق از طریق محاکم نماید ,
و اینگونه وکالتنامه های بلاعزل قابلیت اجرائی در تمام مراحل را دارند.
وکالت بلاعزل در فروش ملک
اگر وکالتی بلاعزل به کسی داده شود و وکیل نسبت به فروش املاک و مستغلات موکل خود اقدام , و وجوه دریافتی از معامله را در متن وکالتنامه بلاتکلیف بگذارد.
در این راستا چنانچه قصد بر پرداخت ثمن معامله از راه فروش باشد صراحت ماده ۳۳۸ قانون مدنی که میگوید , تملیک عین باید به عوض معلوم باشد میتواند موکل حق خود را استیفاء کند.
قوانین مربوط به وکالت بلاعزل
وکالت بلاعزل بعد از فوت
طبق ماده ۶۷۹ قانون مدنی موکل می تواند هروقت بخواهد وکیل را عزل کند مگر اینکه وکالت وکیل, و یا عدم عزل ضمن عقد لازمی شرط شده باشد با مرگ هر یک از طرفین در وکالت بلاعزل هم بقای آن منتفی می شود.
زیرا ، اولا بند۳ ماده ۶۷۸ به طور مطلق فوت یا جنون وکیل یا موکل را موجب انقضای وکالت می داند , ثانیا مطابق ماده ۹۵۴ همین قانون به عنوان قاعده حکم بر همه عقود جایز ، فوت احد طرفین موجب انفساخ عقد جایز خواهد شد.
بلاعزل بودن وکالت
بدیهی است بلاعزل بودن وکالت و اسقاط حق عزل یا استعفاء ، ماهیت آن را تغییر نمی دهد و آن را به عقدی لازم, تبدیل نخواهد کرد.
صرفا موکل حق عزل وکیل را در مدت محدود یا نامحدود از خود ساقط نموده یا حق استعفای وکیل سلب شده است. ثالثا جوهر اذن و نیابت در وکالت در مرحله حدوث عقد وجود داشته ، در باقی آن هم مورد نیاز است,
و با فوت یکی از طرفین در نظام حقوقی ما نمی توان پذیرفت که کماکان اذن و نیابت باقی خواهد بود. بلکه ، اثر فوت هر یک از دو طرف ، انحلال عقد وکالت بلاعزل را در پی خواهد داشت .
وکالت بلاعزل در حضانت فرزند
اگرچه وکالت بلاعزل راجع به فرزندان از طرف یکی از زوجین به دیگری داده میشود . لکن طبق ماده ۱۰ قانون مدنی اگر قراردادهای خصوصی مغایر با قانون نباشند نافذ هستند .
بدین معنی که قانونگذار میگوید دختر تا ۹ سال قمری به بلوغ شرعی میرسد و حق انتخاب را با یکی از ابوین میتواند, داشته باشد و پسر (اولاد ذکور) همین امتیازات در سنین ۱۵ سال قمری میرسد و در اینجاست, که اگر تضادی بین وکالتنامه و حق انتخاب به وجود آید مرجع رسیدگی دادگاه خواهد بود.
بیشتر بدانید تعیین مدت در عقد وکالت موجب منتفی شدن عقد به محض اتمام مدت
نحوه منتفی شدن وکالت بلاعزل
اگر وکیل طرف عقد لازم باشد، موکل به ناچار مجبور به اقامه دعوی از طریق مراجع قضایی خواهد بود, که این رای در صورت صدور به نفع وی اعلامی بوده و طبق ماده ۴ قانون اجرای احکام مدنی، نیازی به صدور اجراییه ندارد ,
و وظیفه دفترخانه در این حالت فقط قید مراتب در ملاحظات سند طبق اعلام دادگاه خواهد بود.
عدم تحقق فسخ در وکالت بلاعزل وقتی است که شرط به صورت نتیجه قرار داده شود و اگر شرط ضمن عقد به صورت, شرط فعل باشد مانند اینکه شرط شود که موکل وکیل را عزل نکند،
در این صورت به عزل از طرف موکل، وکیل عزل شده اما مشرط له (وکیل یا شخص ثالث ) میتواند از نظر تخلف شرط عقد لازم را فسخ کند.
اگر در متن سند قید نشود که شرط عدم عزل ضمن عقد لازمی شرط شده است, (موکل حق عزل وکیل را از خود سلب و ساقط کرد) طبق ظاهر موضوع شرط ضمن عقد لازم نیست,
و اگرچه بعضی از حقوقدانان به استناد اصل آزادی اراده و ماده ۱۰ قانون مدنی این شرط را نیز لازم‌الوفا می‌دانند, اما این نظر در مراجع قضایی، رسمی و فقهی پذیرفته نشده است.
لذا عزل وکیل از سوی موکل بدون مراجعه به مراجع قضایی امکان‌پذیر است و در صورت اعتراض وکیل، وی باید , به مراجع قضایی مراجعه و ثابت کند این شرط ضمن عقد لازمی بوده است .
ره جویان عدالت , میزان
